Een hoopvol bericht kwam voorbij in het nieuws. Uit een onderzoek van TNS-NIPO, in opdracht van Milieudefensie, blijkt dat ruim 70 procent van de Nederlanders bereid is om meer te betalen voor hun melk, als daardoor de koe in de wei kan blijven. Als agrarisch belanghebbende, plattelander en liefhebber van koeien in het weiland verheugd dit nieuws me bijzonder. Toch bespeurde ik vrijwel direct de nodige scepsis bij mezelf, duidelijk veroorzaakt hoe ik tegen de mensheid aankijk.
De menselijke aard is instinctief ingericht op overleven en voortplanten. Voortplanten is in deze situatie dan niet van belang, maar het overleven zeker. Daarnaast zijn we met zijn allen moeilijk te genezen van verslavingen. Luxe is zo’n verslaving en in ons prachtige land, vol met allerlei vormen van luxe, kunnen we slecht zonder deze luxe, zoals onze comfortabele woningen en onze speelapparaatjes als tablets en telefoons. Luxe die belangrijker wordt geacht dan die koe in de wei en niet ingeruild wordt voor een meerprijs van voedsel. Enquêtes zoals deze van TNS-NIPO worden naar mijn idee prima uitgevoerd met aandacht voor de sociale en inkomensverschillen. Het is echter een feit dat beloftes makkelijk gebroken kunnen worden en dan zeker beloftes welke in een anonieme enquête worden uitgesproken. Wat de wensen ook zijn, ik geloof niet op korte termijn in een verandering van koopgedrag als het om weidemelk gaat. Eerst moet er voor de mens een situatie gecreëerd worden waarbij niets ingeleverd hoeft te worden om duurder voedsel te kopen.
Milieuorganisaties en dierenwelzijn organisaties richten zich vaak te direct op hun doel, al dan niet samen in de dialoog met de tegenpartij. Het valt me iedere keer weer op dat de wensen van deze organisaties voornamelijk bovenmodaal zijn en voorbij gaan aan de sociale en financiële minima. Het is voor een bijstandsmoeder met een paar kinderen niet eenvoudig om dagelijks een gezonde maaltijd op tafel te zetten, laat staan om tijdens het halen van de boodschappen te kiezen voor weidemelk of scharrelvlees. Nee, het moet goedkoop zijn, maar onze Nederlandse bovenmodale idealisten kennen deze wereld niet en laten hun zelf benoemde dierenleed, zoals zij dit propaganderen, prevaleren boven menselijk leed en dat vind ik triest. Ik heb een heilig geloof in vlees- en zuivelproductie die dieren een prima leven geven en dat tegelijkertijd met voor iedereen aanvaardbare prijzen. Maar de agrarische wereld heeft daar tijd voor nodig. En niet enkele jaren, maar de nodige decennia zullen hiervoor uitgetrokken moeten worden, want de rest van de wereld moet ook mee in deze gedachtegang. Wanneer we deze tijd gunnen aan de agrariërs hebben straks alle inkomens de financiële middelen voor een gezonde duurzame maaltijd. In een tijd dat er niet meer gesproken wordt over weidemelk, scharreleieren en scharrelvlees, maar over melk, eieren en vlees.
Ben benieuwd wat je bedoelt met je zin “Maar de agrarische wereld heeft daar tijd voor nodig” in je laatste alinea. Hoe denk je dat zij moeten/kunnen gaan realiseren dat straks alle inkomens de financiële middelen hebben voor een gezonde duurzame maaltijd (wat dat dan ook in mag houden).
De agrarische wereld heeft tijd nodig om minder intensief te worden. Dit heeft economische redenen en die kunnen niet genegeerd worden omwille van bijvoorbeeld werkgelegenheid in de agribusiness. Het gaat uiteindelijk niet alleen de boeren aan, maar alle sectoren die hier direct verband mee houden. Met een gezonde duurzame en betaalbare maaltijd bedoel ik dat er straks geen keuze meer gemaakt hoeft te worden tussen verschillende producten. Dus melk en niet de keuze tussen land- en stalmelk met 1 prijs.
Daar zit hem juist de kneep. De agribussiness vaart wel bij intensivering, die gaan dit niet uit handen geven. De politiek gaat ook voor werkgelegenheid. Ook al zouden wij in Nederland extensiever worden, als je aan de grens intensief geproduceerde producten, met lagere kostprijs, gewoon toelaat zal de consument hiervoor kiezen, ongeacht de uitkomst van bovengenoemd onderzoek, want doen is wat anders dan met de mond belijden. Je zult dus moeten zorgen voor een gelijk speelveld aan de grens. Maar met de open handelsgrenzen is dit al niet meer mogelijk.
Ik ben alleen benieuwd hoe jij denkt dat dit moet of gaat gebeuren. Moet er minder melk komen? Minder varkens? Minder kippen? Waar moet al die verwerkingscapaciteit dan heen? Hoe gaan we bij de boeren/producenten minder produceren, warme saneringen, van welk geld? De politiek lijkt er nu alleen op uit te zijn de markt zijn werk te laten doen. De banken laten alleen diegenen vallen waar ze het minst hebben uit staan. De anderen moeten dit gat erbij opvullen. Dat is de praktijk, de realiteit.
Ik heb ook een ideaalbeeld voor ogen, maar de realiteit laat zien dat dit een fata morgana is.
De politiek kan en zou het verschil moeten maken met hun beleid, maar ze hebben er geen belang bij. Vanuit welk belang denk jij dat de politiek wel op andere gedachten is te brengen, hierbij speelt ook mee dat extensiveren minder productie per hectare en dan zal de grondwater dalen. Hoe zullen de banken hiertegenover staan. Is dit dan haalbaar en uitvoerbaar gezien bovenstaande ?
Weet je wat het is Co, als jij zegt dat de agrarische wereld tijd nodig heeft om minder intensief te worden, is het net of je de bal bij ons boeren legt. Wij boeren zijn NIET aan de bal. Boeren produceren gewoon waarnaar gevraagd wordt vanuit de markt. Wil de overheid dat er een andere vraag uit de markt moet komen vanwege duurzaamhieds en/of andere eisen, dan zal ze daar de voorwaarden voor moeten scheppen. Momenteel is het zo dat de vraag naar al deze opgelegde kostprijs verhogende eisen niet vanuit de markt komt, maar vanuit de periferie en de politiek, die beiden het beste jongetje van de klas willen zijn, over de rug van de boeren. Wanneer boeren niet zouden produceren wat de markt wil, was het al gauw gedaan met ze. Het zou mooi zijn als je de bal niet bij de boeren zou leggen, maar daar waar die hoort, want het echte probleem ligt niet bij de boeren, maar het beleid eromheen. Vandaar mijn reacties, ik vind dat je wat vaag en kort door de bocht gaat in je laatste alinea. Je hoeft de oplossing ook niet aan te dragen, maar wat meer nuance was mooi geweest.
Hier staat mijn reactie:
http://www.coschipper.nl/column/burger-tegen-boer-of-boer-tegen-burger/